top of page

Zbiorowe działanie na rzecz
i przeciwko grupom obcym

2017/25/B/HS6/01116

Celem projektu było wskazanie źródeł oraz następstw dwóch rodzajów zbiorowego działania podejmowanego przez członków grup dominujących w odniesieniu do członków grup podporządkowanych, tj. zbiorowego działania na rzecz grupy obcej oraz zbiorowego działania przeciwko grupie obcej. Poprzez zbiorowe działanie na rzecz grupy obcej rozumieć należy wysiłki (np. udział w demonstracji) podejmowane w celu poprawy sytuacji członków grup niskiego statusu (np. Refugees Welcome). Z kolei zbiorowe działanie przeciwko grupie obcej– kategoria nieobecna we wcześniejszych badaniach nad aktywizmem – obejmuje zachowania mające na celu utrzymanie grupy niskiego statusu na jej podporządkowanej pozycji bądź pogorszenie tej pozycji (np. Stop Islamisation of Europe).

 

W ramach projektu przetestowane zostały dwa dynamiczne modele zbiorowego działania nakierowanego na grupę obcą (odpowiednio działania na rzecz tej grupy oraz przeciwko niej). Każdy z tych modeli zawierał cztery segmenty kluczowych zmiennych:

​

  • psychologiczne źródła zbiorowego działania (nowoczesne i tradycyjne uprzedzenia wobec grupy obcej, empatia i poczucie zagrożenia względem grupy obcej, prawicowy autorytaryzm (RWA), orientacja na dominację społeczną (SDO), postrzegane normy grupy własnej, identyfikacja z grupą własną, identyfikacja z grupą obcą, upolityczniona tożsamość),

  • strukturalne źródła zbiorowego działania (kontakt międzygrupowy i zakorzenienie w sieci aktywistów),

  • kontekstualne źródła zbiorowego działania (klimat ideologiczny, nierówności oraz działalność organizacji reprezentujących ruchy społeczne w danej miejscowości) oraz

  • efekty zaangażowania (dezidentifikacja z grupą własną, upolityczniona tożsamość, uprzedzenia, emocje wynikające z osiągnięć, zakorzenienie w sieci aktywistów).

 

Przeprowadzone w ramach projektu badania były rozlokowane w pięciu liniach badawczych. W skład Linii 1 wchodził podłużny sondaż na reprezentatywnej próbie Polaków z trzema pomiarami oddzielonymi dwiema 6-miesięcznymi przerwami. Celem sondażu była całościowa weryfikacja proponowanych modeli. Pytania zadawane respondentom dotyczyły czterech grup obcych – Żydów, muzułmanów, uchodźców i osób homoseksualnych. Linię 2 stanowiły badania przeprowadzone w trakcie rzeczywistych demonstracji - Marszy Niepodległości, Parady Równości, Marszu dla Życia i Rodziny oraz Czarnego Piątku. W ramach tej części projektu zrealizowane zostały eksperymenty dotyczące m.in. wpływu kontaktu zastępczego na zbiorowe działanie na rzecz uchodźców z granicy polsko-białoruskiej. W ramach Linii 4 i 5 przeprowadzone zostały metaanalizy korelatów uprzedzeń nowoczesnych i tradycyjnych oraz zbiorowego działania na rzecz grup niskiego statusu. 

 

Efektem projektu są następujące publikacje:

​

  1. Besta, T., Jaśko, K., Grzymała-Moszczyńska, J., & Górska, P. (2019). Walcz, protestuj, zmieniaj świat! Psychologia aktywizmu. Sopot: Smak Słowa.  

  2. Górska, P. (2019). Round Table Talks did not happen in a vacuum: The political solidarity model of social change and Polish transition to democracy. Social Psychological Bulletin, 14(4), 1-11. https://doi.org/10.1177/1088868308323223

  3. Górska, P., Budziszewska, M., Marchlewska, M., Stefaniak, A., Malinowska, K., & Kuzawińska, O. (2020). An Experiencer, An Animal or An Object? Erection Salience Decreases Men’s Perceived Agency. Archives of sexual behavior, 49(8), 2993-3003. https://doi.org/10.1007/s10508-020-01800-0

  4. Górska, P., Marchlewska, M., Szczepańska, D., Molenda, Z., Michalski, P., & Furman, A. (2022). A vicious circle? Longitudinal relationships between different modes of in-group identity and COVID-19 conspiracy thinking. The Journal of Social Psychology, 1-18. https://doi.org/10.1080/00224545.2022.2111250

  5. Górska, P., Stefaniak, A., Lipowska, K., Malinowska, K., Skrodzka, M., Marchlewska, M. (2022). Authoritarians Go with the Flow: Social Norms Moderate the Link between Right‐Wing Authoritarianism and Outgroup‐Directed Attitudes. Political Psychology, 43(1), 131-152. https://doi.org/10.1111/pops.12744

  6. Górska, P., Stefaniak, A., Malinowska, K., Lipowska, K., Marchlewska, M., Budziszewska, M., & Maciantowicz, O. (2020). Too great to act in solidarity: the negative relationship between collective narcissism and solidarity‐based collective action. European Journal of Social Psychology, 50(3), 561-578. https://doi.org/10.1002/ejsp.2638

  7. Górska, P., Stefaniak, A., Marchlewska, M., Matera, J., Kocyba, P., Łukianow, M., Malinowska, K., & Lipowska, K. (2022). Refugees unwelcome: Narcissistic and secure national commitment differentially predict collective action against immigrants and refugees. International Journal of Intercultural Relations, 86, 258-271. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2021.11.009

  8. Górska, P., Stefaniak, A., Matera, J., & Marchlewska, M. (2023). The different effects of collective narcissism and secure ingroup identity on collective action and life satisfaction among LGBTQ+ individuals. Group Processes and Intergroup Relations. https://doi.org/10.1177/13684302221147

  9. Górska, P., & Tausch, N. (2022). Dynamic, Yet Stable: Separating Within-and Between-Person Components of Collective Action in Support of a Disadvantaged Outgroup and its Antecedents. Social Psychological and Personality Science. https://doi.org/10.1177/194855062211338

  10. Górska, P., & Tausch, N. (2022). People or Ideology? Social Conservatism and Intergroup Contact Moderate Heterosexuals’ Responses to a State-sponsored Anti-LGBT Campaign. Sexuality Research and Social Policy, 1-15. https://doi.org/10.1007/s13178-022-00783-y​

  11. Marchlewska, M., Górska, P., Malinowska, K., & Kowalski, J. (2022). Threatened masculinity: Gender-related collective narcissism predicts prejudice toward gay and lesbian people among heterosexual men in Poland. Journal of Homosexuality, 69(7), 1222-1237. https://doi.org/10.1080/00918369.2021.1907067

  12. Marchlewska, M., Górska, P., Molenda, Z., Lipowska, K., & Malinowska, K. (2022). The fear of confession? High Catholic collective narcissism and low secure identification with Catholics predict increased pedophilia myth acceptance. European Journal of Social Psychology. https://doi.org/10.1002/ejsp.2907

​

Wyniki projektu podsumowane zostały w poniższych postach:

 

​

bottom of page